2 grudnia br. byłem gościem audycji Martyny Czerwińskiej „Gramy i radzimy” w Radiu Wrocław. Tematem rozmowy była ochrona konsumentów w czasie przedświątecznej gorączki zakupów. Doradzałem słuchaczom, jak odróżnić podróbki od oryginalnych towarów, co w przypadku, gdy cena na produkcie różni się od tej przy kasie oraz co robić w sytuacji uszkodzenia asortymentu w sklepie. Wszystkie te tematy chciałbym rozwinąć w poradniku, który może pomóc czytelnikom w bezpieczniejszym robieniu zakupów przed świętami Bożego Narodzenia. Dzisiaj pierwsza część poradnika.
Podróbki towarów – jak nie dać się nabrać?
Do Polski trafia coraz więcej podrobionych towarów – w szczególności perfum, odzieży oraz obuwia – na co w szczególności uważać? Po czym rozpoznać, że towar który chcemy zakupić jest podrobiony?
Towary, które możemy kupować w sklepach, zwłaszcza te importowane z zagranicy powinny być co do zasady oryginalne – kontrolą ich pochodzenia zajmują się przede wszystkim celnicy. Może się jednak zdarzyć, że na półce sklepowej zobaczymy produkty (zwłaszcza perfumy, odzież i obuwie), które być może będą wyglądać podobnie do oryginalnych, ale oryginalnymi nie będą. Duże sklepy sieciowe są częściej kontrolowane pod kątem oryginalności produktów, więc problem może dotyczyć w szczególności mniejszych sklepów i stoisk na targach, a także towarów kupowanych przez Internet.
Robiąc zakupy powinniśmy jednak sami zwracać uwagę na to, czy produkt, który zamierzamy zakupić jest oryginalny. Przede wszystkim należy sprawdzić kto jest producentem i dystrybutorem produktu, jakie są jego właściwości, a także jak wygląda jego opakowanie. Niemal w każdym przypadku podrobiony towar można poznać także po cenie – jeżeli ktoś oferuje np. torebkę znanego projektanta za kwotę 50 zł, to możemy być pewni, że nie jest ona oryginalna.
Jeżeli robimy zakupy w Internecie jako konsumenci, a po otrzymaniu towaru kupionego przez Internet będziemy mieć wątpliwości, czy jest on oryginalny, czy stanowi podróbkę – zawsze możemy (nawet bez podawania przyczyny) odesłać go sprzedawcy w terminie 14 dni i żądać zwrotu pieniędzy.
Sprzedawcom zdecydowanie odradzam sprzedawania podrobionych towarów – za dokonywanie obrotu towarami podrobionymi może im grozić nie tylko grzywna i kara ograniczenia wolności, ale także kara pozbawienia wolności do 2 lat (art. 305 ustawy prawo własności przemysłowej). W sytuacji, kiedy taki sprzedawca uczynił sobie z wprowadzania do obrotu podrobionych towarów stałe źródło dochodu albo dopuszcza się tego przestępstwa w stosunku do towaru o znacznej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.
Zdaniem niektórych prawników, klientom kupującym podróbki za granicą może również grozić odpowiedzialność karna z art. 305 ustawy prawo własności przemysłowej. Wszystko zależy bowiem od interpretacji „dokonywania obrotu towarami”. Zdaniem Sądu Najwyższego wyrażonego w uchwale z dnia 24 maja 2005 r. (sygn. akt I KZP 13/05), za „wprowadzanie do obrotu” należy rozumieć przekazanie wyrobu po raz pierwszy w kraju: użytkownikowi, konsumentowi bądź sprzedawcy przez producenta, jego upoważnionego przedstawiciela lub importera. Zgodnie z tą interpretacją można uznać, że karalne jest dokonanie pierwszej transakcji podrobionym towarem na terenie kraju.
Zalecam zatem powstrzymanie się od kupowania „podróbek” na zagranicznych portalach internetowych – lepiej nie ryzykować odpowiedzialnością karną dla podrobionego zegarka lub obuwia.
